مصاحبه با دکتر ابوالفضل بیجاری

در گفت‌وگویی که با دکتر ابوالفضل بیجاری، عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند و یکی از پژوهشگران برجسته این دانشگاه داشتیم، وی درباره مسیر پژوهشی خود، چالش‌ها و دستاوردهای علمی‌اش به تفصیل صحبت کرد. دکتر بیجاری که در رشته مهندسی الکترونیک تحصیل کرده است، انگیزه اصلی خود از انتخاب این مسیر را تأثیرگذاری بر جامعه و صنعت از طریق پژوهش‌های کاربردی دانست. به گفته وی، حوزه الکترونیک به دلیل پیشرفت سریع فناوری‌های نوین، به ویژه در زمینه طراحی و بومی‌سازی سیستم‌های الکترونیکی، جذابیت زیادی دارد.

در خصوص چالش‌های پژوهشی، دکتر بیجاری از کمبود تجهیزات مدرن آزمایشگاهی و محدودیت‌های تأمین مالی به‌عنوان مهم‌ترین مشکلات یاد کرد. او افزود که برای فائق آمدن بر این مشکلات، از رویکرد طراحی ماژولار استفاده کرده که این امکان را فراهم می‌آورد تا سیستم‌های الکترونیکی با قطعات ارزان و موجود در بازار ایران ساخته شوند. این رویکرد در کنار بومی‌سازی برخی سیستم‌های پیشرفته، موفقیت‌های خوبی به دنبال داشته است.

دکتر بیجاری در ادامه ویژگی‌های مهم یک پژوهشگر موفق را نیز مورد بحث قرار داد. به اعتقاد او، یک پژوهشگر در زمینه مهندسی الکترونیک باید علاوه بر توانایی ایجاد ایده‌های نو، مهارت علمی و فنی کافی نیز داشته باشد. همچنین توانایی تعامل و همکاری با دیگران، به‌ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی، یکی از ارکان موفقیت در این حوزه است.

برای حفظ انگیزه در مسیر تحقیق و توسعه، دکتر بیجاری تعیین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت، انتشار مقالات علمی و مشارکت در پروژه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی را از روش‌های موثر دانست. وی بیان کرد که درگیر شدن در مباحث روز علمی و فناوری‌های فرکانس بالا نیز جذابیت زیادی برای او به همراه دارد.

او همچنین به نقش حیاتی دانشگاه‌ها در پیشرفت علمی کشور اشاره کرد و اظهار داشت که دانشگاه‌ها با تربیت متخصصان و پژوهشگران و ایجاد نوآوری، نقشی اساسی در توسعه کشور دارند. اما برای تحقق این نقش، ارتباط نزدیک‌تر با صنایع ضروری است. شناسایی نیازهای واقعی صنعت و هدایت پژوهش‌های کاربردی به سمت حل مشکلات می‌تواند این نقش را موثرتر کند.

در خصوص اینکه پژوهش‌های علمی چگونه می‌توانند به حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی کمک کنند، دکتر بیجاری توضیح داد که در حوزه الکترونیک، پژوهش‌ها می‌توانند به بهبود دسترسی به اطلاعات و خدمات آموزشی و بهداشتی در مناطق دورافتاده، طراحی سیستم‌های هوشمند مدیریت انرژی و توسعه فناوری‌های پزشکی مانند دستگاه‌های تشخیصی کمک کنند. به گفته وی، این نوآوری‌ها می‌توانند تأثیرات شگرفی بر کیفیت زندگی و کاهش هزینه‌ها داشته باشند.

در حال حاضر، دکتر بیجاری بر طراحی سنسورهای صنعتی با محوریت فرکانس بالا و مدارهای خوانش ارزان‌قیمت متمرکز است. او با همکاری دانشجویان تحصیلات تکمیلی، نمونه‌های آزمایشگاهی موفقی طراحی کرده و در حال توسعه نمونه نیمه‌صنعتی آنهاست. این دستاورد می‌تواند کاربردهای متعددی در صنایع مختلف داشته باشد.

وی همچنین درباره چالش‌هایی که در تحقیقات خود با آنها روبه‌رو بوده گفت که مشکلات طراحی در حوزه آنالوگ و فرکانس بالا چالش‌برانگیز است. دکتر بیجاری برای حل این مسائل از رویکردهای متنوعی مانند تغییر روش تحقیق، مطالعه بیشتر و مشاوره با همکاران و دانشجویان بهره برده است.

در خصوص سوالات تحقیقاتی که در حوزه تخصصی‌اش نیاز به بررسی بیشتر دارند، وی به توسعه روش‌های تولید نیمه‌هادی‌ها، طراحی تراشه‌های هوشمند و پیشرفته با فرکانس‌های بالا (بالای 100 گیگاهرتز) اشاره کرد.

دکتر بیجاری همچنین با مطالعه مقالات و نشریات معتبر علمی و ارتباط با شرکت‌ها و صنایع مرتبط، اطمینان حاصل می‌کند که پژوهش‌هایش با نیازهای روز جامعه علمی و صنعت همخوانی داشته باشد. همکاری‌های بین‌المللی نیز به گفته وی، تأثیر مثبتی بر کیفیت و پیشرفت پژوهش‌ها داشته است، هرچند محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، این ارتباطات را دشوار کرده است.

در پایان، دکتر بیجاری معیارهایی که نشان‌دهنده نزدیک شدن یک تحقیق به مرحله کاربردی و اجرایی است را شامل توسعه نمونه آزمایشگاهی و دریافت بازخورد از صاحبان صنایع دانست. انتشار نتایج در نشریات معتبر و کنفرانس‌های علمی نیز نشان‌دهنده اعتبار و قابلیت اجرایی یک پروژه است.